22/05/2012

SỞ CHỈ HUY GONO (HẦM DE CASTRIES)

Nằm ở trung tâm tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ thuộc cánh đồng Mường Thanh, nay thuộc phường Thanh Trường - thành phố Điện Biên Phủ, Sở chỉ huy tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ của quân đội viễn chinh Pháp có tên gọi là Sở chỉ huy GoNo, nhưng người dân địa phương vẫn quen gọi là hầm “De Castries”.

Hầm chỉ huy tập đoàn cứ điểm ĐBP – Ảnh: nguồn svhttdldienbien.gov.vn

Sở chỉ huy GoNo là cơ quan đầu não của tập đoàn quân sự Pháp, được xây dựng kiên cố với những vật liệu tốt nhất, có khả năng chống chọi lại các hỏa lực của đối phương. Đây là căn hầm nằm sâu dưới lòng đất 2 mét và ở vị trí thấp hơn so với các hướng tấn công “có thể” của đối phương. Với diện tích 160m² (20 x 8m), hầm được chia thành 4 ngăn dùng cho cả nơi làm việc và ăn nghỉ. Bao quanh căn hầm là hàng rào kẽm gai có cài xen kẻ các loại mìn và 4 chiếc xe tăng phòng thủ ở 4 hướng, ngoài ra còn có một đường hào có mái che được đắp bằng bao cát và ván gỗ nối liền hầm chỉ huy với lô cốt trên đồi A1. Để tăng thêm tính hiệu quả, nơi đây còn được bảo vệ bằng tất cả các vũ khí và khí tài quân sự hiện đại lúc bấy giờ, được đánh giá là pháo đài mạnh nhất và chưa từng có tại Đông Dương, trở thành niềm tự hào của cả Pháp và Mỹ…

Phòng làm việc của tướng De Castries – Ảnh: Sunmi Totoro

Tại căn hầm này, Christian de Castries đã có dịp đón tiếp nhiều quan chức cao cấp như Thủ tướng Pháp Joseph Laniel, Tổng thống Mỹ Dwight Eisenhower, Thủ tướng Anh Winston Churchill cùng hàng chục nhà văn, nhà báo của làng báo phương Tây. Cũng chính tại nơi đây, De Castries cùng toàn bộ ban tham mưu đã vạch ra những chiến lược và chiến thuật để hòng tiêu diệt quân chủ lực đối phương nhưng cũng chính họ đã bao phen "thất điên bát đảo" khi phải đối phó với các cuộc tấn công của bộ đội Việt Nam…

Du khách tham quan hầm De Castries – Ảnh: Trịnh Văn Bộ (vietnam.vnanet.vn)

Ngày 7-5-1954, sau một đêm bị bộ đội Việt Nam tấn công quyết liệt, đồi A1 thất thủ vào lúc 4 giờ sáng báo hiệu một số phận đen đủi cho Sở chỉ huy GoNo. Trong lúc người Pháp đang bàn tính kế hoạch và chuẩn bị phản công vào lúc 20g30 thì bất ngờ vào lúc 15 giờ, Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ của Việt Nam đã phát lệnh tổng công kích trên toàn mặt trận với mục đích tiêu diệt toàn bộ tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, đẩy quân đội Pháp vào thế bị động. Các cứ điểm xung yếu quanh phân khu trung tâm lần lượt bị loại khỏi vòng chiến và trước sức tiến công vũ bão của bộ đội Việt Nam, Sở chỉ huy GoNo đã phải phất cờ trắng đầu hàng.

Lá cờ chiến thắng tung bay trên nóc hầm De Castries chiều 7-5-1954 lịch sử – Ảnh tư liệu (Nguồn ICT News)

Vào lúc 17g30 ngày 7-5-1954, Tạ Quốc Luật (chỉ huy trưởng Đại đội 360, Trung đoàn 209, Đại đoàn 312) cùng hai chiến sĩ xung kích đã vào đến tận bàn làm việc của Christian de Castries, viên tướng Pháp đã tự để cho mình bị bắt cùng với toàn bộ bộ tham mưu. Lá cờ “Quyết chiến Quyết thắng” đã tung bay trên nóc hầm De Castries báo hiệu ngày tàn của tập đoàn cứ điểm và toàn thắng của quân dân Việt Nam.

Dấu ấn hầm De Castries ngày nay – Ảnh: Đức Trí (nguồn dvt.vn – 7.5.2011)

Trong nỗ lực giáo dục truyền thống Điện Biên Phủ anh hùng, Nhà nước Việt Nam đã không ngừng đầu tư, trùng tu tôn tạo các di tích trong quần thể di tích lịch sử Điện Biên Phủ, trong đó có hầm De Castries. Du khách đến Điện Biên Phủ ngày nay có thể dễ dàng nhận ra Sở chỉ huy GoNo với mái vòm bằng thép và các bao cát đặt trên nóc hầm. Tham quan hầm Sở chỉ huy GoNo là dịp để du khách suy ngẫm về mối tương quan giữa sức mạnh và ý chí, bởi chính nhờ ý chí mà dân tộc Việt Nam đã chiến thắng, đúng như nhận xét chua chát của Christian de Castries khi trả lời trước Ủy ban điều tra của Bộ trưởng Quốc phòng Pháp: “Người ta có thể đánh bại một quân đội, chứ không thể đánh bại được một dân tộc.” …

Mai Kim Thành (Tổng hợp)